Các bác sĩ cho hay, bệnh nhân nắm chắc một phần ba cái chết, nếu tỉnh lại cũng tàn phế, liệt hoặc sống đời thực vật. Tuy nhiên, do hoàn cảnh bệnh nhân còn trẻ, vợ đang mang thai, các bác sĩ quyết tâm cứu bệnh nhân bằng mọi cách. Trong đó phương pháp hạ thân nhiệt chỉ huy sớm hay phương pháp ngủ đông được thực hiện để bảo vệ bệnh nhân không bị tổn thương não do nhiễm độc tế bào, giúp cơ thể giảm nhu cầu sử dụng năng lượng tối đa.
Bệnh nhân được quấn tấm dán hạ nhiệt chuyên dụng vào vùng ngực, bụng và chân. Các bác sĩ giảm nhiệt độ cơ thể từ 37 độ xuống còn 36 độ C và duy trì liên tục trong 48 tiếng. Trong khi người bệnh vẫn sử dụng máy thở, thuốc vận mạch và lọc máu chậm.
Sau ba ngày áp dụng phương pháp hạ thân nhiệt, bệnh nhân dần tỉnh táo và có phản xạ tri giác trở lại, các bác sĩ làm ấm dần cơ thể của bệnh nhân theo từng giờ và bệnh nhân đã tỉnh mê dần.
Tiến sĩ, bác sĩ Hoàng Văn Sỹ, Trưởng khoa Nội Tim mạch, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết: “Kỹ thuật hạ thân nhiệt chủ động được Bệnh viện Chợ Rẫy ứng dụng trong điều trị từ giữa năm 2020. Đến nay, 7 trường hợp áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy. Trong đó, ba bệnh nhân được cứu sống, đã xuất viện hoàn toàn khỏe mạnh, không có bất kỳ di chứng tổn thương thần kinh hay các cơ quan khác. Ba bệnh nhân khác não được bảo vệ khỏi tổn thương, song suy đa cơ quan nặng nên không qua khỏi. Một trường hợp đang tiếp tục điều trị, là bệnh nhân bị điện giật trên.
Kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy là gì và cơ chế như thế nào?
Hạ thân nhiệt chỉ huy là gì?
Kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy hay kỹ thuật ngủ đông là phương pháp sử dụng các kỹ thuật làm lạnh để kiểm soát thân nhiệt của bệnh nhân một cách chủ động. Khi áp dụng kỹ thuật này, thân nhiệt bệnh nhân sẽ giảm xuống dưới mức nhiệt độ sinh lý bình thường. Thông thường, thân nhiệt bệnh nhân được giữ ở 33-36 độ C trong vòng 3 đến 3 ngày sau ngưng tuần hoàn hô hấp. Mục đích nhằm giảm nguy cơ tử vong và di chứng thần kinh sau ngưng tuần hoàn.
Cơ chế hạ thân nhiệt chỉ huy
Bệnh nhân sau khi bị ngưng tuần hoàn, dù có được cứu sống nhưng vẫn có để lại những di chứng tổn thương đến não bộ và hệ thần kinh như mất trí nhớ, liệt nửa người, hôn mê sống đời thực vật, nguy hiểm hơn có thể liệt toàn thân.
Trong hạ thân nhiệt chỉ huy, bệnh nhân được điều trị bằng nhiệt độ. Thân nhiệt bệnh nhân được đưa xuống mức 33-36 độ C và duy trì trong một thời gian nhất định. Khi thân nhiệt hạ xuống, não sẽ bớt phù nề và bớt viêm, cải thiện tình trạng độc tế bào não, tưới máu và cung cấp oxy não tốt hơn. Từ đó bệnh nhân được phục hồi nhanh chóng. Kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy chỉ giúp bệnh nhân có nhiều cơ hội sống hơn, phục hồi ý thức và vận động tốt hơn.
Cơ chế hạ thân nhiệt chỉ huy gồm nhiều yếu tố như: giảm chuyển hóa yếm khí tế bào, giảm nhu cầu sử dụng oxy của các mô, giảm sản xuất gốc tự do, giảm chuyển canxi vào tế bào, giảm phóng thích các chất gây chuyển hóa kích thích thần kinh, giảm tổn thương hàng rào máu não, giảm toan hóa nội bào,…Từ đó giúp giảm tổn thương mô não do thiếu máu sau ngưng tuần hoàn.
Điều kiện áp dụng kỹ thuật này là người bệnh đến viện trong tối thiểu 8 giờ sau tai nạn, còn hôn mê, ngưng hô hấp tuần hoàn và hồi sức tim đập trở lại. Kỹ thuật chống chỉ định đối với bệnh nhân mới trải qua ca phẫu thuật lớn trong vòng 14 ngày, đang chảy máu, sốc nhiễm trùng, hôn mê do ngộ độc, chuyển hóa.
Kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy giúp bệnh nhân ngưng tuần hoàn có nhiều cơ hội sống sót hơn, các nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh, hạ thân nhiệt giúp giảm tỷ lệ tử vong khoảng 14% , giảm tỷ lệ di chứng nặng 11%.
