Đột quỵ (hay còn gọi là tai biến mạch máu não) là tình trạng não bộ mất lưu lượng máu cần thiết để duy trì hoạt động, do các mạch máu ở não bị tắc, gây nên chứng nhồi máu não hoặc các mạch máu bị vỡ gây xuất huyết não.

Gần đây, bệnh đột quỵ càng trở nên phổ biến hơn và càng nhiều người là nạn nhân của căn bệnh quái ác này. Chính vì thế, hãy trang bị ngay kiến thức cho chính mình và người thân để tránh khỏi trường hợp không mong muốn do đột quỵ gây ra.

Đột quỵ và những điều cần lưu ý

Đột quỵ khiến người mắc phải bị liệt, hôn mê và có thể dẫn đến tử vong nếu không được cứu chữa kịp thời. Nguyên nhân là do não đang bị thiếu oxy, tế bào não bị chết trong vài phút.

Khi đột quỵ xảy ra, mỗi phút trôi qua sẽ có khoảng 2 triệu tế bào não bị chết mà không thể hồi phục được do thiếu máu nuôi. Do đó, việc phát hiện bệnh nhân đột quỵ là cực kỳ cần thiết và mỗi người chúng ta đều phải trang bị kiến thức đó cho mình.

Bên cạnh đó, khi phát hiện người bị đột quỵ cần phải nhanh chóng được cấp cứu ngay lập tức, nếu kéo dài thời gian thì số lượng tế bào não chết càng nhiều, ảnh hưởng để khả năng vận động và tư duy của cơ thể, khả năng cao sẽ dẫn đến tử vong.

Các loại đột quỵ

Đột quỵ được chia làm nhiều loại, nhưng có 3 loại phổ biến nhất mà bạn phải biết:

• Đột quỵ do thiếu máu cục bộ: Là hiện tượng do các cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch, gây cản trở quá trình lưu thông máu lên não, dẫn đến đột quỵ.
• Đột quỵ do xuất huyết não: Là tình trạng máu lên đến não bị vỡ và chảy ồ ạt ra ngoài gây xuất huyết não. Mạch máu vỡ là do thành động mạch mỏng, yếu, có vết nứt, rò rỉ,…
• Thiếu máu thoáng qua (đột quỵ nhỏ): Tình trạng này diễn ra bởi sự giảm tạm thời dòng máu cung cấp cho một phần của não. Đây được xem là dấu hiệu báo trước cơn đột quỵ và cần được phát hiện sớm, cũng như có sự đánh giá từ các chuyên gia ngay lập tức.

Nguyên nhân đột quỵ

Một số nguyên nhân dẫn đến đột quỵ phải kể đến như:

• Tuổi tác: Theo nhiều thống kê, người lớn tuổi có nguy cơ mắc đột quỵ cao hơn người trẻ.
• Di truyền: Nếu gia đình từng có người bị đột quỵ thì thế hệ sau cũng có nguy cơ mắc phải tình trạng này, thậm chí là cao hơn.
• Giới tính: Tỷ lệ nam giới bị đột quỵ cao hơn nữ giới
• Tiền sử đột quỵ: Người đã có tiền sử đột quỵ thì nguy cơ bị đột quỵ lần nữa là không tránh khỏi
• Tiểu đường: Bệnh tiểu đường (hay đái tháo đường) cũng là nguyên nhân làm tăng khả năng bị đột quỵ
• Tim mạch, cao huyết áp: Người mắc bệnh về tim mạch, huyết áp cao có khả năng bị đột quỵ cao hơn người bình thường, vì khi đó thành động mạch đang bị gia tăng sức ép, lâu dần sẽ tổn thương và dẫn tới xuất huyết não.
• Bệnh mỡ máu: Mỡ máu cao tích tụ thành động mạch, là vật cản máu lưu thông đến não, gây tắc nghẽn và dẫn đến đột quỵ.
• Thừa cân, béo phì

Dấu hiệu báo trước cơn đột quỵ

Trước khi đột quỵ xảy ra, cơ thể người sẽ cảm nhận được những thay đổi bên trong, nếu người đó kịp phát hiện và thông báo với người thân sẽ có thể tránh được những điều không mong muốn.

Dấu hiệu đột quỵ thường gặp nhất là cơ thể người sẽ luôn thấy mệt mỏi, không còn sức lực, thậm chí là tê cứng chân tay, cười nửa mặt, không thể làm chủ được cơ mặt khi cười,…

Một số tình huống, bạn cũng có thể nhận biết dấu hiệu đột quỵ trước 30 ngày hoặc thậm chí là dấu hiệu đột quỵ trước 1 tuần.

Cụ thể, nếu một người cứ liên tục bị mất thăng bằng đột ngột, hay choáng váng, chóng mặt, mắt mờ, thị lực giảm hoặc nhìn sự vật bị nhân đôi,…thì có thể đó là dấu hiệu báo trước cơn đột quỵ.

Dấu hiệu đột quỵ được tổng hợp lại như sau:

• Tê liệt cấp tính, không thể giơ hai tay qua đầu cùng lúc, mất khả năng kiểm soát cơ mặt khi cười, dẫn đến nụ cười bị méo mó
• Không thể giữ thăng bằng khi đứng một chân, thường xuyên chóng mặt, choáng váng
• Thị lực giảm, nhìn sự vật không rõ
• Nói chuyện lắp bắp, chậm về tư duy và tổng hợp thông tin ở não bộ
• Không thể giải thích được hiện tượng đau đầu hay gặp

Khi gặp phải các dấu hiệu trên thường xuyên mà không rõ lý do, bạn hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế thăm khám để xác định vấn đề sức khỏe mà bạn đang gặp phải.

Một số điều lưu ý để sơ cứu đột quỵ nhanh chóng

Sơ cứu đột quỵ là việc cần làm ngay khi thấy người mới bị đột quỵ. Nếu sơ cứu đột quỵ đúng cách, bạn có thể sẽ cứu được người bị đột quỵ trong gang tấc.

Khi phát hiện người đột quỵ, hãy tìm ngay người trợ giúp và gọi xe cấp cứu trong thời gian sơ cứu đột quỵ.

Trong thời gian này, bạn cần theo dõi chặt chẽ các phản ứng của bệnh nhân. Khi bệnh nhân có dấu hiệu giảm ý thức, nôn mửa, mất kiểm soát hành động, hãy đặt bệnh nhân sang tư thế nằm nghiêng an toàn.

Người bị hôn mê, nếu nằm ngửa lưỡi sẽ tụt xuống họng làm cản trở đường thở. Nguy hiểm hơn, khi bệnh nhân nôn sẽ dễ dàng hít phải các chất nôn vào phổi, cũng có thể làm suy hô hấp, rất nguy hiểm. Vì thế, hãy đặt bệnh nhân nằm nghiêng để bảo vệ đường thở cho họ một cách tốt nhất.

Trong trường hợp bệnh nhân bất tỉnh mà vẫn thở bình thường nên đặt bệnh nhân ở tư thế nằm nghiêng an toàn như hướng dẫn ở trên, nhanh chóng gọi cấp cứu và đưa người bệnh đến bệnh viện để theo dõi sức khỏe.

Có trường hợp bệnh nhân bị đột quỵ nhưng vẫn còn tỉnh và khó khăn trong việc cử động cơ thể, bạn hãy hỗ trợ bệnh nhân nằm ở tư thế thoải mái nhất, theo dõi tất cả phản ứng của bệnh nhân trong thời gian chờ cấp cứu đến. Tốt nhất nên kêu gọi sự giúp đỡ từ nhiều người để bệnh nhân có thể qua cơn nguy kịch.

Một số nguyên nhân đột quỵ ở người trẻ tuổi

Hiện nay, tình trạng đột quỵ ở người trẻ tuổi đang ngày một tăng lên, độ tuổi từ 18 tuổi. Tại Việt Nam, vấn đề này cũng được thống kê cụ thể, trung bình khoảng 2% người trẻ tuổi bị đột quỵ mỗi năm. Có trường hợp ghi nhận thanh thiếu niên bị đột quỵ não khi chỉ mới ở độ tuổi 12.

Các nguyên nhân đột quỵ ở người trẻ tuổi phải kể đến như:

• Bệnh lý dị dạng mạch máu não: Sự phát triển bất thường của mạch máu não có thể gây nên những túi phình chứa mạch máu mỏng và gây xuất huyết não.
• Thói quen hút thuốc lá: Người trẻ có thói quen hút thuốc lá sẽ làm tăng nguy cơ cơ thể bị đột quỵ nhanh chóng, bởi các chất độc trong thuốc lá sẽ phá hủy các tế bào trong cơ thể, hạn chế khả năng miễn dịch ở người trẻ.
• Lười vận động, thừa cân, béo phì: Nguyên nhân này phổ biến hơn cả vì người trẻ sẽ chọn nằm ở nhà bấm điện thoại, tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn hơn là luyện tập thể dục thể thao và ăn các thực phẩm tốt cho sức khỏe.
• Rối loạn chuyển hóa mỡ máu: Với thói quen ăn uống không hợp lý, chế độ sinh hoạt không lành mạnh sẽ khiến người trẻ đối mặt với tình trạng đột quỵ nhanh chóng hơn.
• Uống rượu bia nhiều và thường xuyên: Sử dụng rượu bia cho cơ thể dẫn đến nguy cơ mắc bệnh lý chảy máu não ở người trẻ tuổi, gây nên bệnh đột quỵ. 

Vì thế, những người trẻ tuổi không nên chủ quan cho rằng bệnh này chỉ xuất hiện ở người lớn tuổi. Hãy điều chỉnh lại thói quen sinh hoạt, ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý để bảo vệ cơ thể của mình mỗi ngày.

Hy vọng những thông tin được về vấn đề đột quỵ được SIEUTHISONGKHOE.COM chia sẻ trong bài viết này sẽ là cẩm nang hữu ích giúp bạn bảo vệ sức khỏe của mình và người thân trước tình trạng đột quỵ đang ngày càng phổ biến và trẻ hóa như hiện nay.