Dấu hiệu nhận biết và cách phòng ngừa vi khuẩn gây bệnh Whitmore

Vi khuẩn gây bệnh Whitmore tấn công vào cơ thể gây viêm, áp xe ở các cơ quan trên cơ thể giống với các căn nguyên gây bệnh truyền nhiễm khác. Đây là căn bệnh truyền nhiễm rất khó phát hiện do dễ nhầm lẫn với các bệnh khác và không được điều trị kịp thời. Ngay cả khi được chẩn đoán đúng bệnh, việc điều trị cũng vô cùng khó khăn và có nguy cơ tử vong cao.

Bệnh vi khuẩn ăn thịt người Whitmore là gì?

Bệnh vi khuẩn ăn thịt người Whitmore (hay còn gọi là melioidosis) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cấp tính do vi khuẩn gram âm có tên Burkholderia pseudomallei gây nên. Bệnh do bác sĩ Afred Whitmore mô tả năm 1912 tại Miến Điện, từ đó lấy tên Whitmore. Vi khuẩn này sống trên bề mặt nước và trong đất đặc biệt là bùn đất, lây sang người qua vết trầy xước trên da hoặc qua đường hô hấp khi hít phải các hạt bụi đất hoặc giọt nước li ti trong không khí có chứa vi khuẩn, nhất là vào mùa mưa.

Người nhiễm bệnh vi khuẩn Whitmore có tỷ lệ tử vong từ 40-60%. Trường hợp nhiễm khuẩn cấp có thể tử vong trong vòng 1 tuần kể từ khi phát bệnh. Cách suy nghĩ về bệnh “ăn thịt người” phải được hiểu đúng là do vi khuẩn có thể làm hoại tử và chết các mô trong cơ thể, ở da thì viêm loét hay áp xe, ở phổi thì gây viêm phổi, trong máu thì gây nhiễm trùng máu,… Điều quan trọng là chẩn đoán bệnh Whitmore thường sai và chậm, diễn tiến bệnh khó lường nên nhận thức của người dân về bệnh không được chú trọng gây nên nhiều hiểu lầm và hoang mang trong cộng đồng.

Vi khuẩn gây bệnh Whitmore gây bệnh như thế nào?

Vi khuẩn Whitmore tấn công vào cơ thể gây viêm, áp xe ở các cơ quan trên cơ thể giống với các căn nguyên gây bệnh truyền nhiễm khác. Loại vi khuẩn này được tìm thấy và xâm nhập vào cơ thể người qua việc chúng ta tiếp xúc trực tiếp với nguồn môi trường như nước đất, không khí có tồn tại vi khuẩn, đặc biệt là các vùng nước, đất bẩn.

Con người hoàn toàn có thể lây nhiễm bệnh Whitmore thông qua hít thở, uống phải nước nhiễm khuẩn, tiếp xúc với đất nhiễm khuẩn. Đặc biệt là khi có vết trầy xước trên da thì nguy cơ lây nhiễm bệnh càng cao và nhanh tiến triển bệnh hơn.

Bệnh hiếm khi lây nhiễm giữa người và người, chủ yếu truyền từ môi trường vào gây bệnh cho người. Tuy nhiên, khi sử dụng chung kim tiêm hoặc quan hệ tình dục với người nhiễm bệnh thì bệnh Whitmore có thể lây từ người sang người một cách dễ dàng. Ngoài ra một số động vật như cừu, dê, ngựa, chó, mèo… cũng là nguồn gây bệnh mà chúng ta cần chú ý.

Biến chứng nguy hiểm khi nhiễm vi khuẩn Whitmore

Bản chất của vi khuẩn này tuy không tạo thành dịch bệnh nhưng có thể gây ra các biến chứng nặng nề như nhiễm trùng huyết, tổn thương phổi giống bệnh lao phổi, thậm chí người bệnh có thể phải cắt bỏ chi hay tử vong ngay cả khi được chẩn đoán đúng bệnh.

Theo nghiên cứu, thực chất vi khuẩn Whitmore có đến 30 vi khuẩn khác nhau gây bệnh viêm mô hoại tử. Tuy nhiên loại vi khuẩn thường gặp là Vibiro vulnificus trong nước mặn, Aeromonas hydrophila trong nước ngọt, liên cầu nhóm A trên da. Các loại này khiến hoại tử mô mềm trên cơ thể cực nhanh, nếu không được ngăn chặn kịp thời thì tốc độ lan bệnh rất nhanh gây hệ quả phải cắt bỏ hoàn toàn bộ phận bị vi khuẩn xâm nhập để bảo vệ các phần cơ thể khác của bệnh nhân.

Bên cạnh đó, thủ phạm gây bệnh Whitmore là vi khuẩn Gram âm Burkholderia pseudomallei gây viêm nhiễm trùng da, gây áp xe, viêm loét da. Đồng thời gây viêm phổi, nhiễm trùng xương khớp, hệ thần kinh, gan, lách, tuyến tiền liệt, nhiễm trùng huyết cho người bệnh đã nhiễm vi khuẩn. Bệnh nhân có thể được chữa khỏi nhưng tỷ lệ không cao, bệnh dễ tái phát và có thể tử vong nhanh chóng trong vòng 48 tiếng kể từ khi phát hiện bệnh.

>>>Xem thêm: Món ăn giúp tăng chiều cao từ 7 đến 10cm

Tình trạng nhiễm vi khuẩn Whitmore tiến triển rất nhanh, hủy hoại phần mô của cơ và da người bệnh. Chẩn đoán bệnh cần dựa vào bệnh sử, cấy vi khuẩn từ máu, dịch hay mủ để xác định. Khi điều trị, bệnh nhân thường phải dùng kháng sinh liều cao liên tục khoảng từ 2 đến 4 tuần, sau đó có thể phải dùng kháng sinh duy trì từ 3 đến 6 tháng nhằm phòng tỷ lệ tái phát. Tuy nhiên, không phải cứ tiếp xúc với vi khuẩn là sẽ mắc bệnh, những người có bệnh mạn tính như đái tháo đường, nghiện rượu bia, bệnh lý gan-thận mạn tính, bệnh ung thư hay các nhóm bệnh lý gây suy giảm miễn dịch là đối tượng có nguy cơ cao.

Triệu chứng của bệnh vi khuẩn ăn thịt người Whitmore

Bệnh có các triệu chứng, dấu hiệu dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lao phổi, viêm phổi. Đó là lý do người bệnh thường được can thiệp điều trị muộn vì chủ quan và không biết chính xác triệu chứng. Khi nhận thấy các dấu hiệu sau đây, người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay để khám và kết luận tình trạng: Nhiễm trùng tại chỗ, có hiện tượng sưng, đau, sốt, loét, áp xe; Ho, đau ngực, sốt cao, đau đầu, chán ăn, biểu hiện gần giống viêm phổi; Nhiễm trùng huyết với triệu chứng đau đầu, suy hô hấp, chướng bụng, đau khớp, rối loạn ý thức; Sốt, sụt cân nhanh, đau bụng, đau ngực, đau cơ khớp, co giật, đau đầu… Các triệu chứng ngày thường xuất hiện kéo dài từ 2-4 tuần sau khi tiếp xúc với nguồn vi khuẩn gây bệnh. Thời gian ủ bệnh thông thường từ 1- 21 ngày , trung bình là 9 ngày. Tuy nhiên có trường hợp ủ bệnh cả năm với các dấu hiệu lặp đi lặp lại.

Phòng và điều trị bệnh vi khuẩn ăn thịt người Whitmore

Biện pháp phòng ngừa vi khuẩn gây bệnh Whitmore

Hiện tại vẫn chưa có vắc xin phòng ngừa bệnh Whitmore nên những người sống ở khu vực có nhiều vi khuẩn gây bệnh hoặc công việc thường xuyên tiếp xúc môi trường ô nhiễm, cần phải tự bảo vệ bản thân bằng cách: Mang giày, ủng và găng tay bảo hộ khi làm việc ở môi trường nước; Tránh tiếp xúc với những nơi có nguồn nước, đất bị ô nhiễm nếu mắc bệnh tiểu đường, viêm thận mãn tính có vết xước, hay vết thương hở trên da; Tránh ra đường trong mùa mưa bão, nước ngập vì vi khuẩn gây bệnh Whitmore có thể sống rất lâu trong môi trường này; hoặc che chắn, băng bó vết thương cẩn thận nếu phải ra ngoài lúc trời mưa bão; Nhân viên y tế nên đeo khẩu trang, găng tay và áo khoác diệt khuẩn khi làm việc; Luôn khử trùng thớt, dao và thường xuyên thay miếng rửa chén trong gia đìn; Uống nước đun sôi, nước đóng chai.

Nếu nghi ngờ mắc bệnh Whitmore, hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Điều trị bệnh vi khuẩn ăn thịt người Whitmore

Khi đã được xác định nhiễm bệnh vi khuẩn “ăn thịt người” Whitmore, tùy vào biểu hiện, giai đoạn của bệnh, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị khác nhau.

Phác đồ điều trị thường kéo dài tối thiểu từ 10-14 ngày, nhưng có thể tiếp tục duy trì đến 4 đến 6 tuần đối với những bệnh nhân mắc bệnh nặng. Sau đó, người bệnh vẫn tiếp tục dùng kháng sinh từ 3 đến 6 tháng. Một số bệnh nhân có thể cần được chăm sóc đặc biệt, bao gồm hỗ trợ máy thở, phụ thuộc vào mức độ nhiễm bệnh khẩn cấp, sốt cao, co giật, lơ mơ…

Nguy cơ tái phát thường không xảy ra nếu người bệnh tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.